Yaz tatillerinin vazgeçilmezi olan güneşlenme, hem keyifli hem de vücudumuz için D vitamini kaynağıdır. Ancak her güzel şeyin fazlası zararlıdır. Özellikle tatilde uzun süre güneşe maruz kalmak, ciltten gözlere, bağışıklık sisteminden iç organlara kadar birçok sağlık sorununa neden olabilir. Bu yazıda, güneşte uzun süre kalmanın yol açabileceği hastalıkları detaylı bir şekilde ele alacağız.
Güneş ışınları vücut için bazı faydalar sağlasa da, UV ışınlarına aşırı maruz kalmak ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirir.
Güneş ışınları içinde UVA, UVB ve UVC olmak üzere üç tür ultraviyole (UV) ışın bulunur. UVC atmosfer tarafından süzülürken, UVA ve UVB ışınları doğrudan cildimize ulaşır. UVA ışınları cildin yaşlanmasına, UVB ışınları ise cilt yanıklarına ve cilt kanserine neden olabilir.
Tatilde deniz kenarında ya da havuz başında saatlerce güneşlenmek keyifli olabilir. Ancak bu alışkanlık, kısa vadede rahatsızlıklara, uzun vadede ise ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Güneş yanığı, UVB ışınlarının ciltte oluşturduğu hasarın en belirgin göstergesidir. Özellikle açık tenli kişilerde daha sık görülür. Ciltte kızarıklık, ağrı, kabarma, soyulma gibi belirtilerle ortaya çıkar.
Ciltte kızarma ve hassasiyet
Ağrılı dokunma hissi
Kabarcık oluşumu
Yoğun kaşıntı
Tedavi edilmediğinde ciltte kalıcı lekelenmelere ve erken yaşlanma belirtilerine neden olabilir.
Tatilde en sık karşılaşılan sorunlardan biri olan güneş çarpması, vücudun aşırı ısınması sonucu meydana gelir. Terleme mekanizması yetersiz kaldığında, vücut ısısı kontrol edilemez ve 40°C’nin üzerine çıkabilir.
Yüksek ateş
Baş dönmesi ve bayılma
Bilinç bulanıklığı
Mide bulantısı ve kusma
Hızlı nabız ve nefes alma
Güneş çarpması ciddi bir durumdur ve acil müdahale gerektirir. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar daha yüksek risk altındadır.
Güneşe uzun süre korunmasız maruz kalmak, cilt hücrelerinde DNA hasarına neden olabilir. Bu da zamanla cilt kanserine zemin hazırlar. En yaygın cilt kanseri türleri:
Bazal hücreli karsinom
Skuamöz hücreli karsinom
Melanom (en tehlikeli tür)
Açık tenli kişiler
Ailesinde cilt kanseri öyküsü olanlar
Çok sayıda beni (nevüs) olanlar
Sık güneş yanığı geçirmiş bireyler
Erken teşhis, cilt kanserlerinde hayati öneme sahiptir. Güneşten korunmak ise en etkili önleyici yöntemdir.
Bazı kişilerde güneş ışığına maruz kalındığında ciltte kaşıntı, kabarıklık, döküntü ve tahriş gibi alerjik reaksiyonlar oluşabilir. Bu duruma güneş alerjisi ya da fotodermatit adı verilir.
Genetik yatkınlık
Bazı ilaçların (antibiyotikler, antidepresanlar) yan etkisi
Ciltte kullanılan parfüm ya da kozmetik ürünler
Bu durum rahatsız edici olabilir ve tekrarlayıcı hale gelirse dermatolog desteği alınmalıdır.
Güneş ışığı sadece cildimize değil, gözlerimize de zarar verebilir. Uzun süre güneşe çıplak gözle bakmak ya da UV filtresi olmayan gözlük kullanmak, çeşitli göz hastalıklarını tetikler.
Fotokeratit (göz yüzeyinin yanması)
Katarakt
Sarı nokta hastalığı
Gözde kuruluk ve kızarıklık
Bu nedenle yazın güneşli günlerde kaliteli, UV korumalı güneş gözlüğü kullanmak oldukça önemlidir.
Güneşte uzun süre kalmak, vücuttan aşırı sıvı kaybına neden olur. Bu da dehidrasyon adı verilen duruma yol açar. Su kaybı; yorgunluk, baş ağrısı, konsantrasyon eksikliği gibi semptomlarla kendini gösterir.
Bol su tüketin
Kafeinli içeceklerden uzak durun
Alkol alımını sınırlandırın
Şapka ve hafif giysiler giyin
Tatilde güneşin tadını çıkarırken sağlığınızı riske atmamak için bazı basit ama etkili önlemler alabilirsiniz.
Güneşin en dik geldiği saatlerde (11.00 – 16.00) güneş altında bulunmaktan kaçının
Geniş kenarlı şapka ve gözlük kullanın
30 SPF ve üzeri güneş koruyucu krem kullanın, her 2 saatte bir yenileyin
Cildinizi örten hafif ve pamuklu giysiler tercih edin
Bol sıvı tüketin
Gölge alanlarda dinlenmeyi ihmal etmeyin
Tatilde güneşlenmek ruh halini iyileştirir, D vitamini üretimini artırır ve vücuda enerji kazandırır. Ancak kontrolsüz ve uzun süreli güneşe maruz kalmak ciddi hastalıkları beraberinde getirebilir. Güneş yanığı, güneş çarpması, cilt kanseri, göz hastalıkları gibi sağlık problemlerinden korunmak için bilinçli olmak şarttır.
Unutmayın, bilinçli bir tatil hem eğlenceli hem de sağlıklı geçer. Kendinizi güneşin zararlı etkilerine karşı koruyarak yazın keyfini çıkarın!
GENEL
1 saat önceGENEL
3 saat önceSPOR
11 saat önceGENEL
12 saat önceGENEL
12 saat önceGENEL
13 saat önceGENEL
15 saat önce