Yeni Düzenleme Ne Getiriyor?
Türkiye otomotiv piyasasında büyük yankı uyandıran ÖTV düzenlemesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan yeni yasa teklifiyle gündemin en sıcak başlığı haline geldi. Teklifte en dikkat çeken madde, en düşük ÖTV oranının yüzde 80 olarak belirlenmesi oldu. Bu gelişme sonrası, “Araç fiyatları artacak mı?” sorusu hem tüketiciler hem sektör temsilcileri tarafından yüksek sesle sorulmaya başlandı.
Fiyatlar Artacak mı? Gerçekler Ne Diyor?
Aslında Türkiye otomotiv pazarında 600 bin TL ve üzeri tüm araçlar hali hazırda yüzde 80 ÖTV diliminde bulunuyor. Bu sebeple, yasa teklifinde belirtilen en düşük ÖTV oranı olan yüzde 80, mevcut durumu yasal zemine oturtmak anlamı taşıyor. Yani otomobil fiyatlarının bu düzenleme ile yükselmesi beklenmiyor.
Ancak burada dikkat çeken nokta, 45, 50, 60 ve 70 gibi daha düşük ÖTV dilimlerinin artık yasal olarak ortadan kalkacak olması. Bu da demek oluyor ki, ileride yapılacak matrah güncellemeleri dahi, fiyat düşüşü sağlamayacak. Çünkü bu dilimlerin hukuki bir geçerliliği kalmamış olacak.
Matrah Güncellemeleri Etkisiz mi Kalacak?
Vergi sistemine 2017 yılında dahil edilen matrah uygulaması, araçların vergilendirilmesinde fiyat bazlı bir yapı sunuyordu. Fakat döviz kurundaki yükseliş ve araç fiyatlarındaki artışla birlikte, çoğu model daha yüksek vergi dilimlerine çıkmış ve daha düşük dilimlere giren araç sayısı hızla azalmıştı. En son Kasım 2022’de yapılan güncellemeyle bazı araçlar düşük dilimlere inebilmişti. Ancak günümüzde hiçbir içten yanmalı araç yüzde 80’in altında bir ÖTV diliminde bulunmuyor.
Yeni yasa teklifi, bu fiili durumu yasalaştırarak matrah güncellemelerinin fiyatlarda indirim yaratma ihtimalini ortadan kaldırıyor.
Hibrit Araçlar Bu Değişiklikten Nasıl Etkilenecek?
Küçük Motorlu Hibritler: Zaten %80
Teklifte, elektrik motor gücü 50 kW’ı geçen ve motor hacmi 1800 cc’yi aşmayan hibrit araçlar için yüzde 80 ÖTV oranı öngörülüyor. Ancak bu oran, piyasada hâlihazırda bu araçlar için uygulandığından, fiili bir değişiklik yaratmayacak.
Büyük Motorlu Hibritler: Yüzde 150 Standartlaşıyor
Elektrikli motor gücü 100 kW’ı geçen ve motor hacmi 2500 cc’yi geçmeyen hibrit araçlar içinse yüzde 150 ÖTV oranı teklif ediliyor. Bu oran da şu anda uygulandığı için, piyasada büyük bir fiyat artışı beklenmiyor.
Ancak 2000–2500 cc aralığında kalan ve belirli matrah değerlerini aşmayan bazı hibrit modeller, daha önce yüzde 130’luk vergi diliminde yer alıyordu. Yeni yasa ile bu araçlar yüzde 150’ye çıkabilir. Bu da sınırlı sayıda model için fiyat artışı anlamına gelebilir.
Elektrikli Araçlar ve Plug-in Hibritler Ne Durumda?
Elektrikli Otomobiller: Yüzde 10 ÖTV Devam
Elektrikli araçlar için hâlihazırda uygulanan yüzde 10 ÖTV oranı değişmedi. Motor gücü 160 kW’ı geçmeyen modeller bu düşük vergi diliminden yararlanmaya devam edecek. Bu durum, özellikle yerli üretim Togg gibi modellerin fiyat avantajını koruması açısından olumlu bir gelişme.
Yüksek Güçte Elektrikliler: Yüzde 60 Sınırı
Elektrikli araçlarda en yüksek vergi oranı ise yüzde 60 olarak uygulanıyor. Meclise sunulan teklifte bu oranlara ilişkin herhangi bir artış yer almıyor, yani üst segment elektrikli araçlarda da fiyat artışı öngörülmüyor.
Plug-in Hibritler: Sessizlik Dikkat Çekiyor
Plug-in hibrit araçlar, Temmuz 2024’te yapılan düzenlemeyle yüzde 30, 60 ve 70 gibi çeşitli ÖTV oranlarına tabi tutulmuştu. Yeni yasa teklifinde bu araçlara ilişkin yeni bir madde bulunmuyor. Dolayısıyla mevcut ÖTV oranlarıyla satışa devam edecekleri anlaşılıyor.
Yeni ÖTV Sistemi Ne Anlatıyor?
Batarya, Menzil ve Silindir Hacmine Dayalı Vergi
Yasa teklifinde dikkat çeken bir diğer detay ise, taşıtların silindir hacmi, batarya kapasitesi ve menziline göre ayrı ayrı vergilendirilebilmesinin yolunun açılması. Bu madde, teknolojik ilerlemeleri ve çevresel etkileri dikkate alan daha dinamik ve esnek bir vergi yapısının yolda olduğuna işaret ediyor.
Sonuç: Fiyatlar Değil, Yapı Değişiyor
Yasa teklifinde yer alan ÖTV düzenlemeleri, kısa vadede otomobil fiyatlarında büyük bir değişikliğe yol açmayacak. Ancak sistemin genel yapısı, daha sade ve güncel bir forma kavuşmuş olacak.
Böylece hem tüketicinin beklentileri hem de sektörün şeffaflık talebi doğrultusunda yeni bir ÖTV mimarisi oluşturulmuş olacak. En dikkat çekici sonuç ise, eski matrah sisteminin artık anlamını yitirmiş olması. Vergi dilimleri yukarı sabitlenmişken, yapılacak güncellemelerin indirim yaratma ihtimali ortadan kalkmış görünüyor.
News
