Varis, toplumda genellikle estetik bir problem olarak algılanmasına rağmen, aslında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen önemli bir toplardamar hastalığıdır. Özellikle modern yaşam tarzının getirdiği hareketsizlik, varis görülme sıklığını artıran önemli bir faktördür. Türkiye’de 20-70 yaş arasındaki her 100 kişiden 50’sinde varis görülmekte, yani bu yaş grubundaki her 2 kişiden 1’i varisten şikayetçidir. Kadınlarda ise varis, erkeklere göre 4 kat daha fazla görülmektedir. Hamilelik, menopoz, obezite ve hormon tedavisi gibi faktörler, kadınlarda varis riskini artırmaktadır.
Varis Nedir ve Neden Oluşur?
Varis, bacaklardaki toplardamarların genişlemesi, şişmesi ve fonksiyonlarını yitirmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Toplardamarlar, kanı kalbe geri taşımakla görevlidir. Ancak bu damarlardaki kapakçıkların bozulması ve damar duvarlarının zayıflaması sonucu kan bacaklarda birikerek damarların genişlemesine ve varis oluşumuna neden olur.
Varisin Belirtileri
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Dr. Ayça Özgen, varisin belirtilerini şöyle sıralıyor:
- Bacaklarda kılcal damarların belirginleşmesi,
- Bacak yüzeyel toplardamarlarında belirginleşme,
- Baldır bölgesinde dolgunluk ve ağırlık hissi,
- Bacaktaki belirginleşen toplardamar ağı üzerinde kaşıntı,
- Ayak bileklerinde gün sonunda artan ödem,
- Bacaklarda özellikle baldır bölgesinde gün sonunda gelişen ağrı,
- Bacaklarda özellikle baldır bölgesinde gece oluşan kramplar,
- Ayak bileklerinde ciltte gelişen renk değişikliği.
Varisin Neden Olduğu Ciddi Sorunlar
Varis, sadece estetik bir problem değildir. İlerleyen vakalarda bacaklarda ödem, ağrı ve hatta “venöz ülser” adı verilen kalıcı yaralara neden olabilir. Bu yaralar, tedavi sürecini uzatabilir ve hastanın yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir. Dr. Özgen, erken tanı ve tedaviyle varisin ilerlemesinin önlenebileceğini ve geri dönüşümü olmayan sorunların engellenebileceğini vurguluyor.
Varis Tedavi Yöntemleri
Varis tedavisinde, hastalığın evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre farklı yöntemler uygulanmaktadır. Dr. Özgen, varis tedavisinde kullanılan yöntemleri şöyle açıklıyor:
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Kilo kontrolü,
- Düzenli egzersiz (yürüyüş, yüzme, bisiklet),
- Vücudu sıkan kıyafetlerden ve yüksek topuklu ayakkabılardan kaçınma.
- Medikal Tedavi:
- Toplardamarlardaki direnci azaltan ilaçlar.
- Varis Çorabı:
- Dıştan kompresyon uygulayarak venöz sistem basıncını azaltır ve damarların genişlemesini önler.
- Girişimsel Tedaviler:
- Skleroterapi (Köpük Tedavisi): Kılcal damarların tedavisinde kullanılır.
- Endovenöz Radyofrekans/Lazer Ablasyon: Kapalı yöntemle varisli damarların tedavisi.
- Stripping Yöntemi: Açık cerrahi ile varisli damarların çıkarılması.
Varisin Önlenmesi İçin 8 Etkili Kural
Dr. Ayça Özgen, varisin ilerlemesini önlemek veya oluşumunu engellemek için alınabilecek önlemleri şöyle sıralıyor:
- Düzenli Egzersiz: Yüzme, bisiklet ve tempolu yürüyüş gibi bacak kaslarını çalıştıran egzersizler yapın.
- Kilo Kontrolü: İdeal kilonuzu koruyun. Vücut Kitle İndeksi (BMI) 18-24 kg/m² arasında olmalıdır.
- Tuz Tüketimini Azaltın: Günlük tuz tüketimini 5 gramın altında tutun.
- Su Tüketimi: Günde 1,5-2 litre su içmeyi ihmal etmeyin.
- Rahat Kıyafetler: Vücudu sıkan kıyafetlerden kaçının.
- Yüksek Topuklu Ayakkabılar: Baldır kaslarını kasarak toplardamar sirkülasyonunu bozan yüksek topuklu ayakkabılar giymeyin.
- Hareketsiz Kalmayın: Bir saatten fazla aynı pozisyonda oturmaktan veya ayakta kalmaktan kaçının.
- Bacakları Yüksekte Tutun: İstirahat ederken bacaklarınızı yüksekte tutarak toplardamar sirkülasyonunu rahatlatın.
Sonuç
Varis, erken tanı ve tedaviyle kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Modern tedavi yöntemleri sayesinde hastalar daha az ağrı çekmekte, kısa sürede iyileşmekte ve sosyal yaşamlarına daha hızlı dönebilmektedir. Varisin ilerlemesini önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli doktor kontrolleri büyük önem taşır. Unutmayın, varis sadece estetik bir sorun değil, ciddi bir sağlık problemidir ve erken müdahale ile önlenebilir.
News
